MARTIN KAY ETA YORICK WILKS

Giza lengoaiaren teknologietan adituak diren bi gizonei buruz arituko naiz:

Lehenik eta behin, Martin Kay dugu. Ezaguna da hizkuntzalaritza konputazionalean egindako lanarengatik. Jatorriz Britainia Handikoa, bertan jaio eta hezi zelako. Honako tokietan egin du lan: Hizkuntzalaritza konputazionalean aitzindaria de Cambridge Language Research Unit-en, Kaliforniako Rand Corporation-en. Gerora, Stanfrod, Saarland eta Kaliforniako Unibertsitateetan aritu zen. Bere ekarpenak garrantzia handikoak izan ira, batez ere linguistikaren bateratzen fntzionalaren nozioa eta hizkuntzalaritza knputazionalean txertatutako chart parsing-a.

Bigarrenik, Yorick Wilks dugu, 1939an jaioa. Lengoaia naturalen prozesamenduaria lotuta egin da batez ere bere lana. Sheffield eta Oxford-eko Unibertsitateetan dabil lanean. Berak egindako lanen eta ekarpenen artean nagusiena edo garrantzitsueta 70eko hamarkada eginiko “Preference Semantics” da. Hau metodo algoritmiko bat da eta esaldi bati eman daitekeen interpretaziorik koherenteena emateko aukera ematen du.

Iturriak:

• Computational linguistic (2009, martxoak 9). Wikipedia, Entziklopedia askea . Kontsultatua: 16:40, martxoak 30, 2009. Orrialdea:  http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Hizkuntzalaritza_konputazionala&oldid=1010357.
• Yorick Wilks (2009, urtarrilak 4). Wikipedia, Entziklopedia askea. Kontsultatua: 16:45, martxoak 30, 2009. Orrialdea:  http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Yorick_Wilks&oldid=261889889 
• Martin Kay (2008, ekainak 7). Wikipedia, Entziklopedia askea. Kontsultatua: 16:47 martxoak 30, 2009. Orrialdea: http://en.wikipedia.org/wiki/Martin_Kay

 

 

 

 

 

 

Read Full Post »

Gizakien hizkuntzen teknologien ikerkuntza zentroak Europan

 Jarraian, «Human Language Technologie»-en inguruan ikertzen ari diren Europako ikerkuntza zentro garrantzitsuenei buruz arituko naiz. Horretarako internetetik ateratako informazioaz baliatu naiz.

INAOE

Lehenik eta behin «INAOE» ikerkuntzan zentroarekin hasiko naiz, Lengoaiek Teknologien Laborategi bat da.Kudeaketa  proiektuak egiten ditu, eta horien xedea giza hizkuntzaren erabileraren inguruko erabakiak aztertzea da. Proiektuen helburua erderako testuetatik lortuako informazioa lortu, bilatu eta aztertzea da. Gainera, Web-eko eduki hezigarrietatik abitatua pilaketa eta egituraketa automatiko bat egiten dute . Azkeik erderazko testuetatik abiatuta sortzen diren galderen  erantzunak emango dituzten ereduaak formulatzen eta ebaluatzen dituzte, informazio lingustikoa maila ezberdinetara erabilita

 The German Research Cetre

Aipagarria den beste zentro bat The German Research Centre da  «DFKI-LT» bezala ezaguna, Alemanian kokatua dagoena, LT metodoetan zentratua, teknologieta, aplikazioetan eta produktu espezifikoetan adituak. 1988an sortu zen eta gaur egun Kaiserslauterren, Saabrücken, Bremenen eta Berlinen kokatua dago. Prof. Zuzendariak Wolfgang Wahlster and Dr. Walter G. Olthoff dira eta gaur egun, 90 proiektu baino gehiago dauzkate abian.  Talde hau 1990etik dabil lanean hizkera naturalaren erabileraren inguruan. «The Edinburgh Language Technology Group» Edinburgho-ko unibertsitatean dagoen Informatikan zatitutako komunikazio eta kolaborazio sistemen insitutuan aurki dezakegu. Beraien helburuan konponketa edo erantzun praktikoak bilatzea da textuen eraikuntzetan sortu daitezkeen arazoak konpontzeko.

The Edinburgh Language Technology Group

Hala ere, esan beharra dago badiera beste hainbat zentro garrantzitsu, hala nola: “Nacional Center of Language Technology”;  “Language Technology Group” eta  Language Technology Documentation Centre in Finland”

Iturriak:

• Welcome to Edinbugh Language Technology Group. (2006ko ekainaren 30a). In language technology group. Retrieved 18:59, 2009ko martxoaren 15a, nondik http://www.ltg.ed.ac.uk/
• German Research Centre for Arificial Intelligence. (2008ko abenduaren 25a). In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Nondik:  http://en.wikipedia.org/wiki/German_Research_Centre_for_Artificial_Intelligence
•  INAOE, Laboratorio de tecnologias del lenguaje. (2009ko martxoaren 16a). Retrieved: 19:11, march 16, 2009, from:   http://ccc.inaoep.mx/labtl/

Read Full Post »

GIZA HIZKUNTZAREN TEKNOLOGIAK

Ondoren irakurriko duzuena lehenego galdeketaren erantzuna da, hau da giza hizkuntzaren teknologiei buruz arituko naiz.

Giza-lengoaiaren teknologiak, gure munduan existitzen den informazio-transmisiorik konplexuenean parte hartzen duten ezagutza eta medioen multzoa da, hau da, giza-lengoaia.  Aipatutako giza lengoai hau, betidanik izan da ikasketa askoren aztergai, hori bai, ikuspuntu guztiz ezberdinetatik. Ordenagailuaren erabilera nagusitu zen unetik, disziplina honen ikerketa garatu edo nagusitu egin da, eta inbestigazio eremu asko zabaldu zituen. Horrela, sortu ziren lengoaia-teknologiak, ordenagailuen inguruan.
 Lengoaiaren teknologiak ahozkotasunean eta idazketan dute eragina eta bi lengoai-mota hauetan sortzen eta prosezatzen dituzte adierazpenak. Hala ere, zatiketa hau egon arren, lengoaiak baditu ahozkotasunaren eta idatzizkotasunaren inguruan aspektu komunak: gramatikak…

Hala ere, esan beharra dago lengoaia-teknologia hauek ezin daitekeela mugatu hizkuntza eto idazkeren teknologietara. Horien artean, ezagutza-lengoaiarekin zerikusia dutenak aurki ditzakegu. Beste komunikazio moduak: keinuak (hizketa + keinuak), testu digitalak (irudiak + soinuak).

Beraz, teknologia asko dituzte zeintzuk lengoaia-teknologiek komunikazio multimodal eta dokumentuen prozesamendua bideratzen duten.

Iturriak:

• Human language technologies, Meraka institutes, Kontsultatua: 11:20, Martxoak 10, 2009, Orrialdea: http://www.meraka.org.za/humanLanguage.htm
• Human Language Technology Conference on Empirical Methods in Natural Language Processing (urriak 6-8, 2005) in HLT/EMNLP 2005, Kontsultatua: 12:01, Martxoak 10, 2009, Orrialdea: http://www.cs.utexas.edu/~ml/HLT-EMNLP05/
• Human Language Technology, FIRA RoboWorld Congress (Abuztuak 16-18, 2009)in Inchoen, Korea, Kontsultatua: 12:41, Martxoak 10, 2009, Orrialdea http://robotics.nus.edu.sg/fira2009/Invited%20Session_ICSR_Human%20Language%20Processing.htm
• Human Language Technology Conferences, NAACL (2007)in New York. Kontsultatua: 11:54, Martxoak 10, 2009, Orrialdea: http://spejman.blogspot.com/2007/05/congreso-naacl-hlt-2007.html

 

 

Read Full Post »